Υπάρχει λόγος που το ιταλικό σινεμά τρόμου χρειάζεται τον όρο giallo ως διακριτικό. Το giallo που στα Ιταλικά σημαίνει κίτρινο, προέρχεται από τα κίτρινα εξώφυλλα των δεκάδων φτηνών αστυνομικών μυθιστορημάτων που εμφανίστηκαν στην Ιταλία τη δεκαετία του ‘60. Όχι, ο ιταλικός τρόμος δεν έχει τόσο άμεση σχέση με τα βιβλία αυτά. Αυτό που τα συνδέει είναι πως οι ταινίες αυτές, στην εποχή που έβγαιναν, θεωρούνταν αναλόγως αναλώσιμες με τις φτηνές αστυνομικές ιστορίες που γέμιζαν από βιβλιοπωλεία μέχρι περίπτερα. Και σίγουρα εμφανίζονταν με την ίδια συχνότητα. Από τα εκατοντάδες δείγματα αυτού του ιδιόμορφου είδους που γυρίστηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 μέχρι τα τέλη του ‘70, από απλοϊκά αστυνομικά μέχρι πορνό τρόμου, είναι λίγες αυτές που θυμόμαστε μέχρι σήμερα, πολλές από αυτές όμως, αξίζει να ανακαλύψουμε.

Αδιαμφισβήτητος πατέρας του giallo δεν είναι άλλος από τον Mario Bava. O Bava ξεκίνησε την καριέρα του ως διευθυντής φωτογραφίας και αυτό αποτυπώνεται στις δουλειές του: Δυναμική κάμερα, περίπλοκα πλάνα, έντονα χρώματα, δυνατές σκιές. Πρώτο αριστούργημα του Mario Bava είναι η “Μάσκα του Σατανά” (La maschera del demonio). Κλασσικό παράδειγμα του πως μπορείς να πάρεις μία ιστορία που στα χέρια κάποιου άλλου δύσκολα θα ξεπερνούσε την μετριότητα και να την εμποτίσεις με αρχετυπικά σύμβολα, μεγαλειώδη κινηματογράφηση και έντονα συναισθήματα. Η “Μάσκα του Σατανά” επηρέασε δραστικά το σινεμά τρόμου και σκηνοθέτες όπως ο Francis Ford Coppola (Dracula) και ο Tim Burton (Ο Μύθος του Ακέφαλου Καβαλάρη) δεν δίστασαν να αποτίσουν φόρο τιμής στην συγκεκριμένη ταινία, στις δικές τους απόπειρες στο σινεμά τρόμου. Σκαλίζοντας τη φιλμογραφία του Bava δεν μπορείς να μην εντυπωσιαστείς.

Το Whip and the Body (La frusta e il corpo) με τον Christopher Lee, μία σχετικά απλή ιστορία ενός δεσποτικού και βίαιου άντρα που μετά το θάνατό του στοιχειώνει την πρώην ερωμένη του, αγγίζει στα χέρια του Ιταλού μαέστρου τα όρια του σαδομαζοχισμού. Το Lisa and the Devil (Lisa e il diavolo), με πρωταγωνιστή τον Telly Savallas, εντυπωσιάζει από το περίτεχνο mise-en-scène, την εξαιρετική χρήση του χρώματος, το κατάμαυρο χιούμορ του και την παιγνιώδη απαισιοδοξία του.
Ένας ακόμα σκηνοθέτης του giallo, και μάλιστα από του πιο παραγνωρισμένους, είναι ο Riccardo Freda. Με εμμονικούς πάντα ήρωες, θεματικές που επανέρχονται, και μια πολύ προσωπική αισθητική, ο Freda μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως auteur του είδους. Προφανώς επηρεασμένες από την λογοτεχνία του Edgar Allan Poe, οι ταινίες του Freda κουβαλούν πολλές από τις εικόνες του καταραμένου συγγραφέα. Ασθενικές γυναικείες μορφές, εμμονή με την νεότητα, υποβόσκουσα σεξουαλική διαστροφή και επιβλητικά σκηνικά δεσπόζουν σε ταινίες όπως L’orribile segreto del Dr. Hichcock και Lo spettro.

Την πλέον γνωστή, και αρκετά διαφορετική, εκδοχή του giallo τη γνωρίζουμε μέσα από το σινεμά του Dario Argento. Ο Argento, με ταινίες όπως “Το πουλί με τα κρυσταλλένια φτερά”, “Η γάτα με τις εννιά ουρές” (Il gato a nove code) και “Tenebre” εισήγαγε μοτίβα που έγιναν κλασσικά, χρησιμοποιήθηκαν από πολλούς, και αγαπήθηκαν από όλους τους οπαδούς των ταινιών τρόμου. Στο σινεμά του Argento, οι δολοφόνοι φορούν πάντα μαύρα, δερμάτινα γάντια, οι γυναίκες είναι συνήθως τα θύματα, το τραυματικό παρελθόν δεν αφήνει ποτέ τους ήρωές του και τα φινάλε είναι σχεδόν πάντοτε σκοτεινά και διφορούμενα. Για τον Argento ο άνθρωπος είναι θύμα των ελαττωμάτων του και τίποτα δεν μπορεί να τον βοηθήσει να τα υπερβεί. Χαρούμενα πρόσωπα δεν υπάρχουν, παρά μόνο πρόσκαιρα, και οι ήρωές του καθορίζονται και καταδικάζονται από τις αδυναμίες τους.

Το giallo είναι ένα κινηματογραφικό παρακλάδι των ταινιών τρόμου που δυστυχώς εκφυλίστηκε γρήγορα και εξαφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80. Έχει αφήσει όμως τη σφραγίδα του στον σύγχρονο κινηματογράφο. Σκηνοθέτες όπως ο Quentin Tarantino, και σχεδόν σύσσωμο το σύγχρονο γαλλικό σινεμά τρόμου χρωστούν πολλά στο ιταλικό pulp fiction των ‘60s και ‘70s.

Ιταλία/Italy. 1964, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Marcello Fondato, Mario Bava. Φωτ./Cin.:Ubaldo Terzano, Mario Bava. Μοντ./Ed.: Mario Serandrei. Μουσ./Mus.: Carlo Rustichelli. Ηθ./Cast: Cameron Mitchell, Eva Bartok, Thomas Reiner, Ariana Gorini. Παρ./Prod.: Alfredo Mirabile, Massimo Patrizi. Διάρκεια/ Dur.: 88΄.

A young model is murdered by a mysterious masked figure at a boarding house run by Max Morlacchi and his lover Countess Cristiana Como. When the model’s boyfriend is suspected of the killing, her diary, which apparently has some incriminating evidence linking her to the killer, disappears, and the murder spree continues.

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Ernesto Gastaldi, Ugo Guerra, Luciano Martino. Φωτ./ Cin.:Ubaldo Terzano, Mario Bava. Μοντ./Ed.: Renato Cinquini. Μουσ./Mus.: Carlo Rustichelli. Ηθ./Cast: Barbara Steele, John Richardson, Andrea Checchi, Ivo Garrani. Παρ./Prod.: Federico Magnaghi. Διάρκεια/Dur.: 85΄.

A ruthless and sadistic 19th Century nobleman returns to his castle after years of wondering. He finds himself immediately in conflict with his father, as well as his spineless younger brother, who is married to his former lover. When he is found dead in his room on the next night, suspicion falls on everyone.

Ιταλία/Italy. 1962, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Ernesto Gastaldi. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Roman Vlad. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Robert Flemyng, Silvano Tranquilli, Maria Teresa Vianello. Παρ./Prod.: Ermanno Donati. Διάρκεια/Dur.: 88΄.

Dr. Hitchcock likes to drug his wife for necrophiliac games. One day he accidentally administers an overdose and kills her. He leaves his home shattered. Several years later he remarries and returns. Discovering that his still beloved first wife is alive but insane and prematurely aged, he plans to use the blood of his new bride to rejuvenate and heal her.

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Riccardo Freda, Oreste Biancoli. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Franco Mannino. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Peter Baldwin, Elio Jotta, Harriet Medin. Παρ./Prod.: Luigi Carpentieri. Διάρκεια/Dur.: 97΄.

A beautiful woman is having an affair with her rich husband’s doctor, who aids her to kill the old man and inherit his estate and money. But the old man won’t rest easy. His ghost returns to haunt his wife and drive her insane.

Ιταλία/Italy. 1973, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Mario Bava, Alfredo Leone. Φωτ./Cin.: Cecilio Paniagua. Μοντ./ Ed.: Carlo Reali. Μουσ./Mus.: Carlo Savina. Ηθ./ Cast: Telly Savalas, Elke Sommer, Sylva Koscina, Alessio Orano. Παρ./Prod.: Alfredo Leone. Διάρκεια/Dur.: 95΄.

Lisa is a tourist in Spain when she gets lost in the labyrinthine streets and finds herself catching a ride. On the way their car breaks down outside of a mansion. They are greeted by the butler and invited to stay the night. Which is when things go nuts.

Ιταλία/Italy, Γαλλία/France, 1964, μ/α/b&w.

Σκην./Dir.: Warren Kieffer. Σεν./Scr.: Warren Kieffer, Michael Reeves. Φωτ./Cin.: Aldo Tonti. Μοντ./Ed.: Mario Serandei. Μουσ./ Mus.: Angelo Francesco Lavagnino. Ηθ./Cast: Christopher Lee, Gaia Germani, Phillipe Leroy, Donald Sutherland. Παρ./Prod.: Paul Maslansky. Διάρκεια/Dur.: 91΄.

A group of circus performers travels to the castle of the sinister Count Drago whose hobby is mummifying animals with a drug he has developed. His experiments are eventually extended to include human beings — to “preserve their beauty.”

Ιταλία/Italy. 1960, μ/α./b&w.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Ennio de Concini, Mario Serandrei, Niκolai Gogol (διήγημα). Φωτ./Cin.: Mario Bava. Μοντ./Ed.: Mario Serandrei. Μουσ./Mus.:
Roberto Nicolosi. Ηθ./Cast: Barbara Steele, John Richardson, Andrea Checchi, Ivo Garrani. Παρ./Prod.: Massimo De Rita. Διάρκεια/Dur.: 87΄.

A vengeful witch and her fiendish servant return from the grave and begin a bloody campaign to possess the body of the witch’s beautiful look-alike descendant. Only the girl’s brother and a handsome doctor stand in her way.

Ιταλία/Italy, 1971, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Dario Argento. Σεν./Scr.: Dario Argento, Bryan Edgar Wallace. Φωτ./Cin.: Erico Menczer. Μοντ./Ed.: Franco Fraticelli. Μουσ./Mus.: Ennio Morricone. Ηθ./Cast: James Franciscus, Karl Madlen, Katherine Spaark, Pier Paolo Capponi. Παρ./Prod.: Salvatore Argento. Διάρκεια/Dur.: 110΄.

A newspaper reporter and a retired, blind journalist try to solve a series of killings connected to a pharmaceutical company’s experimental, top-secret research projects and in so doing, both become targets of the killer

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Riccardo Freda, Oreste Biancoli. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Franco Mannino. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Peter Baldwin, Elio Jotta, Harriet Medin. Παρ./Prod.: Luigi Carpentieri. Διάρκεια/Dur.: 97΄.

Michael is a successful actor, but he has a scandal in his past: at a tender age he knifed his father to death. He and his girlfriend Deborah go to his mother’s for the weekend, and are joined by the director and others from a recent film project. Soon weird things begin happening to some of the guests, and Michael fears a repeat of his nightmare past is in progress

Ιταλία/Italy.1976, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Rupi Avati. Σεν./Scr.: Pupi Avati, Antonio Avati. Φωτ./Cin.: Pasquale Ranchini. Μοντ./Ed.: Giuseppe Baghdighian. Μουσ./Mus.: Amadeo Tommasi. Ηθ./Cast: Lino Capolicchio, Francesca Marciano, Gianni Cavina, Giulio Pizzarini. Παρ./Prod.: Antonio Avati, Gianni Minervini. Διάρκεια/Dur.: 110΄.

Stefano, an art restorer is brought to an Italian village to restore a macabre painting of St. Sebastian. He meets several people, while living in a house that used to be owned by the sisters of the artist behind the painting. he eventually discovers that they were insane sadists who tortured their victims to death as insipration for his paintings.

Ιταλία/Italy. 1964, μ/α./b&w.

Σκην./Dir.: Sergio Corbucci, Antonio Margheriti. Σεν./Scr.: Giovanni Grimaldi, Sergio Corbucci. Φωτ./ Cin.:Riccardo Pallottini. Μοντ./Ed.: Otello Colangeli. Μουσ./Mus.: Riz Ortolani. Ηθ./Cast: Barbara Steele, George Riviere, Margrete Robsahm, Arturo Dominici. Παρ./Prod.: Giovanni Addessi, Franco Belloti, Walter
Zarghetta. Διάρκεια/Dur.: 87΄.

A writer accepts a bet that he cannot spend the night alone in a haunted castle. Once night falls at the castle, several people who had been murdered therein return to life, reliving their deaths and seeking to kill the writer for his blood, in a vain attempt to stay alive beyond that one night.